Ortamlarda Bursa hakkında hava atabileceğiniz ilginç bilgiler/ Bursa’nın ilkleri

Bursa’da kafe ya da restoranda arkadaşlarınız ile oturuyorsunuz ve öyle bir an geldi ki Bursa üzerine konuşulmaya başlandı. Yok efendim Bursa eskiden yeşildi artık yeşil mi ki? Her yer zaten beton! Vay efendim Uludağ’a zaten Araplar geliyor. İşte artık konuşmak için sizin sıranız geldi. O sohbetin moderatörü siz olacaksınız. Bilginiz ile Bursa hakkında hava atabileceğiniz, ortamın parlayan bilgesi siz olacaksınız. Peki Bursa hakkında bilmeniz gereken ilginç bilgiler neler?

1- Bursa ismi nereden geliyor?

“Onu bunu bırakında siz Bursa isminin nereden geldiğini biliyor musunuz?” Ortamda bir sessizlik olur. İşte tam an da yapıştırın kendi sorunuza cevabı ki herkes bir şaşırsın. Demek ki biliyormuş desinler 🙂

Bursa’nın ismi hisar anlamındaki ‘Pura’ ile kent anlamına gelen ‘issa’ sözcüklerinden gelmektedir. Bursa’ya ismini verdiği söylenen Bitinya Kralı Prousias ise Proasa’lı anlamına gelmektedir.  Yani bilinenin aksine Bursa’ya adını kral Prousias değil bilakis Prousias’ın adını Proasa yani Bursa vermiştir.

1- Bursa’nın nüfusu kaç kişi oldu?

“Abi Bursa’da hep Arap turistler doldu. Geçen gün çarşıya çıktım gezmek için her yer Arap dolu. Tabi adamların parası bizden değerli” Herkes bu arkadaşa hak verdiği anda “Evet ya acaba 3 milyon 56 bin 120 kişilik Bursa nüfusu Arap turistler ile kaç kişi oluyor?” diye ek bilgi verdiğinizde ortamda yine büyük bir sessizlik olur. Herkes bilginize özenir, bu adam/kadın bu bilgileri nasıl öğrenmiş derler 🙂

2020 TUİK verilerine göre Bursa’nın resmi nüfusu 3 milyon 56 bin 120 kişidir. Türkiye’nin en büyük 4. şehri olan Bursa’nın üstünde İstanbul, Ankara ve İzmir vardır.

3- İznik Hristiyanlık tarihi için çok önemli

Bursa ismi ve nüfusunu iyi biliyorsunuz ama bunu herkes bir yerden duymuş olabilir. Hazırsanız size benim diyen Bursalı’nın bile pek bilmediği bir bilgi; Hristiyanlığın ilk konsül toplantısı İznik’te yapılmıştır. Bu konsülde Hristiyan dünyasının ilk amentüsü belirlendi.

Konsil bugünkü İznik’te (Nicea) bugün İznik Gölü suları altında kalmış olan bir sarayda gerçeklemiştir. 381 episkoposun katılımıyla toplantı başlamıştır.
Birinci İzni k Konsülü, MS 325 yılında İmparator Konstantin tarafından Roma İmparatorluğu’nda resmi din olacak Hristiyanlığın içerisinde tartışılan bazı konuları netleştirmek amacı ile toplanmıştır. 
İznik Konsülü’nün ana konusu İsa’nın gerçek Tanrı olup olmaması idi. Konsülün konuştuğu başka konulardan bazıları şunlardı: Paskalya (Diriliş) Bayramı’nın tarihi, Roma ve İskenderiye Patriklerinin özel yetkileri, piskoposların atanmasıyla ilgili bazı prosedürler vs. İncil’in içeriği bu konsülün konusu değildi.

4- Türkiye’de ilk şehirlerarası toplu ulaşım Bursa’da yapılmıştır

Asın bayrakları as as as 🙂 Bursa bir çok ilkte olduğu gibi yolcu taşımacılığı alanında da Türkiye’nin 1. 🙂

Türkiye’de ve Türk tarihinde ilk kez insanların toplu olarak şehirler arası yolcu taşımacılığı 1926 yılında Bursa’da başlamıştır.Kamil Koç, 1926 yılında bir Fiat araba alarak, Bursa – Bilecik / Karaköy arasında şehirler arası yolcu taşımacılığı işine başladı.

5- Osmanlı’nın ilk üniversitesi olan Orhaniye Medreseleri İznik’te kurulmuştur.

İznikr sadece Hristiyanlık tarihi için değil Osmanlı tarihi içinde önemli bir yere sahiptir. Eğitimin bir devlet için ne kadar önemli olduğu göz artı edilemez bir gerçektir. İşte bu yüzden İznik, Osmanlı Devleti’nin eğitim konusunda en önemli yerlerinden birisiydi. Çünkü Osmanlı Devleti’nin ilk medresesi İznik’te kurulmuştur.

1331 yılında Orhangazi tarafından İznik’te kurulmuş Orhaniye Medreseleri din dersleri dışında modern tıp, matematik, coğrafya, felsefe, fen bilimleri, astronomi, mühendislik eğitimleri verilmiştir.

6- Atatürk’ün manevi kızı Sabiha Gökçen Bursalıdır

Türkiye’de herkes Bursalı şarkıcıları, oyuncuları kısacası ünlüleri bilir. Tv’de gördüğümüzde “aa bu Bursalı biliyor musunuz?” diye de hava atarız. Peki kaçımız Atatürk’ün manevi kızı olan Sabiha Gökçen’in Bursa doğumlu olduğunu biliyor? İşte bu pek bilinmeyen bilgiyi ortamlarda paylaşabilirsiniz 🙂

Sabiha Gökçen’i herkes bir yerlerden mutlaka duymuştur. Hiç bilmeyen bile İstanbul’da bir havaalanı adı olarak bilir. Türkiye’nin ilk kadın kadın pilotu ve Dünya’nın ilk savaş pilotu olan Sabiha Gökçen, 22 Mart 1913 Bursa doğumludur.

7- Arap Şükrü Sokağı’nda yerdeki taşlarda Bursalı ünlülerin adı yazmaktadır 🙂 Hiç dikkat ettiniz mi?

Bursa’nın eğlenceleriyle Türkiye’ye nam salmış ünlü Arap Şükrü Sokağı’ndan her geçtiğinizde burnunuza anason kokusu gelir. Belki içinizden bir gün de buraya gelip eğlenelim diye geçirmişsinizdir. Giderseniz afiyet olsun. Ama Arap Şükrü Sokağı’ndan bir daha geçerseniz bunu düşünmek yerine yerdeki taşlara bakın. Neden mi?

Çünkü Arap Şükrü Sokağı’ında yerdeki taşlarda her 5 metrede bir üzerilerinde Bursalı ünlü sanatçıların adlarının yazılı olduğu plakalar yerleştirilmiştir.

8- Arap Şükrü Sokağı’nın adı nereden gelir? Neden Arap Şükrü Sokağı denir?

Eğer cevabı biliyorsanız çaktırmayın bilmiyormuş gibi şaşkınlıkla okumaya devam edin 🙂 Bir zamanlar Bursa’nın kalbi olaraka görülen ve her yerden gezmek ve vakit geçirmek için insanların akın ettiği Altıparmak Caddesine paralel uzanan Arap Şükrü Sokağı’nın adı aslında Sakarya Caddesi. Bakınca hiçte havalı değil. Peki Sakarya Caddesi nasıl olmuşta Türkiye’de herkesin bildiği Arap Şükrü Sokağı’na dönüşmüş?

– Cevap; Şükrü Değişmez…
Arap Şükrü Sokağı adını 1960’da hayatını kaybeden iş adamı Şükrü Değişmez’den alır. Çünkü Şükrü Dedemiz bu sokakta meyhane kültürü oluşması için çok katkıda bulunmuştur. Bu katkılarından dolayı da sokağa onun adı verilmiştir.
Şükrü Değişmez, Arap lakabını ise dedesinin Yemen’de bir Arap kızı ile evlenmesi nedeniyle almıştır.

9- Dünyadaki ilk hayvan hastanesi Gurabahane-i Laklakan tabi ki Bursa’da kurulmuştur.

Buna millet olarak bayrak asıyor muyuz? Dünya’da ilk olduğumuz için asın bayrakları as as aaaas 🙂
Bugün hayvan zulmünün bu kadar arttığı Dünyamızda, onlara ilk değer verip iyileştirmek için çaba gösteren şehir Bursadır. Çünkü Dünya’nın ilk hayvan hastanesi ‘Gurabahane-i Laklakan’ Bursa’da açılmıştır. İsmi biraz daha havalı olabilirmiş ama buna da kabul 🙂

Gurabahane-i Laklakan, dünyanın ilk hayvan hastanesidir. Düşkün Leylekler Evi anlamına gelen hastanede başta leylekler olup her türden göçmen kuşun tedavisi üstlenilmiştir. 

10- Uludağ’da 120 kilise varmış biliyor musunuz?

Şaka değil ve yanlış okumadınız. Evet 9. yüzyılda Uludağ’da 120 tane kilise varmış ve bu 120 kilise ile Uludağ Dünya’nın ilk keşişler dağı olmuştur. Antik çağın ilk tarihçilerinden Herodot, yazdığı Herodot Tarihi isimli kitabında Uludağ, “Olympos” olarak geçer ve Olympos’ta Lydia kralı Kroisos’un oğlu Atys’in yaşadığı trajediyi anlatır. 
Osmanlı Devleti Bursa’yı ele geçirdikten sonra Türkler 120 kilisenin bulunduğu dağa bu yüzden “Keşiş Dağı” ismini vermiştir.

Roma İmparatorluğu’nda resmi din Hristiyanlık olduktan sonra Uludağ’da 3. yüzyıldan sonra keşişlerin yaşadığı ilk manastırlar kurulmaya başlanmış ve manastırlar 9. yüzyılda sayıca en üst seviyeye çıkmıştır. 

11- Peki Keşiş Dağ’ı ne zaman Uludağ adını almıştır?

Hiç düşündünüz mü? “Bir dağın adı nasıl değişir ki?” diye. Gerçekten yahu bir dağın adını kim nasıl neden değiştirir ya da değiştirme kararı alır. Bize çok ilginç geldi. Mesela bugün birisi Heykel’in adını ‘Anıt’ olarak değiştirmeye çalışsa biz güler geçeriz ya da değişse bile orası Heykel olarak kalacaktır 🙂
Gerçi Fomara Meydan’ı bugün 15 Temmuz Şehitler Meydanı olarak kayıtlara geçsede, Fomara Meydanı olarak anılmaya devam etmektedir.

Keşiş Dağı, 1925 yılında Osman Şevki Bey’in önerisi ile “Uludağ” adını almıştır.

1925 yılında Cumhuriyet tarihinin ilk tırmanışını gerçekleştirerek zirvesine çıktığı Uludağ’ın isim babasıdır. Türkiye’de tıp tarihi ile ilgili yazı yazan ilk kişidir. 120’den fazla Türk musikisi eseri bestelemiş bir sanatçıdır ve ‘Genç Osman Türküsü’ nü derlemiştir. 5., 6. ve 7. dönem TBMM milletvekilidir.