Bursa'ya yemekler diyince, herhalde bir çok kişi İskender diyecektir. Ama Bursa'ya özgü tatlılar denildiğinde, bunlar çok fazla bilinmiyor. Yemek Yazarı Kenan ÖZDEMİR, bu kez Bursa'ya özgü meşhur tatlıları yazdı. Keyifli okumalar.
Bursa esnaf lokantaları kendilerine saray mutfağından miras kalan süt helvasını büyük bir özenle yaklaşık 150 yıldır kavurmaya devam ederek onu günümüze en güzel haliyle taşıdı. Kazandibinin atası olarak kabul edilen ve Bursa Helvası olarak da isimlendirilen süt helvası unun kavruk dokunusunun sütle en güzel şekilde uyumu ve hafifliğiyle ön plana çıkmaktadır. Herhangi bir yağ ile unun kavrulması ardından kavrulan unun sütle buluşturulması esasına dayanan ve ne kadar kavrulursa o kadar güzel olacağına inanılan,ünü bugün Bursa sınırlarını aşan bu lezzet bugün öğle servisinde istisnasız her lokantada halen kavrulmakta ve öğle yemeklerinin tatlı bir sonu olmasını sağlamaktadır.
Mustakemalpaşa ilçesinde dondurma yapmak için süt toplayan, dağlardan kar toplayan Dondurmacı Ahmet yazın sıcağında insanların yardımlarına dondurmaları ile nasıl koşuyorsa kışın soğuğunda da yine onlara yardımcı olacak bir lezzetin peşindeydi. İşte o günlerde koca bir şehirle, bir ilçeyle özdeşleşecek olan peynir tatlısını keşfetti. Dondurmaları için topladığı sütlerden özel olarak mayalandırdığı peynire un, irmik ve yumurta ilave ederek küçük kurabiyeler haline getirip fırında pişirdikten sonra şekerli bir şerbetle buluşan tatlılar kış aylarında kaymak yaz aylarında ise üzerinde dondurma ile afiyetle yendi, çok beğenildi. Ününü ise ilk olarak bölgenin Bursa-İzmir yolu üzerinde durak yeri olması hasebiyle alan Kemalpaşa tatlısı, Bursa sınırlarını aştı hem adından hem tadından hem de Bursa'nın Mustafakemalpaşa'sından ülkemizin birçok yerinde bahsettirmeyi başardı.
Geleneksel Bursa Mutfağı'nın bilinen en eski tatlıların biri olan cennet künkü özellikle Gemlik'te geçmişten günümüze çokça yapılmaktır. Özel günlerde, bayramlarda akla gelen ilk yiyeceklerden olan bu şerbetli tatlıyı düğünlerden önce yapılan söz kesme törenlerinden sonra kız tarafı bohçaya sarılı şekilde damada verirmiş. Kendisiyle birlikte gelenekleri, örf ve adetleri de günümüze taşımaya destek olan cennet künkü un, yumurta ve kül suyundan hazırlanan hamurun açılıp rulo yapılmasıyla birlikte yağda kızartılır daha sonra soğuk şerbet ile birleştirilip afiyetle yenen şerbetli bir tatlı haline gelir.
1971 yılında Bağdat Pastanesi'nin kurucusu Güngör Sevinç tarafından bulunan Hurma Tatlısı Bursalılar tarafından çok beğenilmiş bayramlarda özel günlerde misafirlere sunulmak üzere insanlar tarafından çokça rağbet görmektedir. Hurma tatlısının tek imalatçısı Bursa olduğu için şehrin öne çıkan lezzetleri arasına giren hurma tatlısı pek çok yerde gerek seyyar olarak gerek şube olarak satılsa da gerçek reçetesiyle tam olarak sadece Bağdat hurma tatlısı şubelerinde yapılıp satılmaktadır. Şerbetli olan bu özel tatlının malzemeleri ise yoğurt, un, şeker, yumurta ve bir takım özel baharatlardır.
Dilber dudağı da pek çok tatlı gibi saray mutfağından günümüze miras kalmış şerbetli bir hamur tatlısıdır.Bursa'da ve yine ülkemizin bazı yerlerinde özellikle de Elazığ'da pek çok özel günde yapımı tercih edilen tatlılardan biri olan dilber dudağı kat kat açılmış yufkaların ortasına ceviz konularak pişirilir ve en çok sevilen şerbetli tatlıların başını çekmektedir. Ağız tadımızın daim olduğu, en tatlı sohbetlerin edildiği nice güzel sofralara...
Yazı için Kenan ÖZDEMİR'e (@kenanzdmr) teşekkür ederiz.