Genel Kültür Diyenlere Dünya'nın En'leri

1- Angel Şelalesi

   Venezuela’nın Canaima Ulusal Park’ında yer alan Angel Şelalesi 979 metre yüksekliği ile Dünya’nın en uzun ve kesintisiz şelalesi ünvanına sahip. Ne kadar yüksek olduğunu şöyle ifade edelim; Boğaziçi Köprüsü’nün denizden yüksekliği 65 metre, Dünya’nın en yüksek yapısı Burj Halife’nin yüksekliği 828 metredir. Nefes kesici bir görüntüye sahip şelale Veneuzela’nın da en popüler turistik bölgesidir. Şelale’nin tabanında oluşan havuzda yüzülebilmektedir.Şelale’den akan sular Carrao Nehri’ni besler.  Şelale ismini onu keşfeden ABD’li pilot Jimmie Angel’dan almaktadır.

2- Nil Nehri

   Tarih boyunca ismi Mısır’la özdeşleşen Nil Nehri Dünya’nın en uzun nehridir. Eski Mısır’da firavunlar, Nil Nehri’ni bir tanrı olarak görmekte ve ona tapmaktaydı. Nil’in kaynağı olan Uganda’da ki Victoria Gölü’nden başlayıp, Mısır’ın Akdeniz kıyılarında sona eren yolculuğu 6650 km boyunca sürer. Kaynağından başlayarak 10 Afrika ülkesinin topraklarından geçer. 3.400.000 km²’lik bir havzaya sahiptir ve havzasında yer alan ülkeler açısından hayati önem taşır. Günde 300 milyon metreküp suyu kuzey güney istikametinde taşıyan nehrin suları kaynağından çıktıktan 3 ay sonra Akdeniz’e dökülür. Nil, Ekvator’un güneyinden başlayarak kuzeyinde biten tek nehirdir.

3- Everest Dağı

   Çin ve Nepal sınırları arasında yer alan Everest Dağı, 8843 metrelik zirvesiyle Dünya’nın en yüksek dağıdır.Bu yüksekliği ile troposferin üçte ikisini geçen dağın yüksek bölümlerinde oksijen oranı oldukça düşüktür. Bölgede ki tektonik hareketler sebebiyle dağ her yıl ortalama 4 milimetre yükselmektedir. Doğanın adeta sınırlarını zorlayan bir iklime sahip Everest’te sıcaklıklar kışın -70 dereceye kadar düşmektedir. Temmuz ayında ise -19 derece civarında seyreder. Bu yüzden hiçbir bitki ve hayvan türüne ev sahipliği yapmaz. Zirvede esen rüzgarların hızı saatte 90 kilometreye erişebilir.

4- Mariana Çukuru,

   Büyük Okyanus’ta Japonya ve Endonezya arasındaki Guam Adası’nın güneybatısında yer alan Mariana Çukuru, Dünya’nın bilinen en derin noktasıdır. Son ölçümlere göre 69 km çapında ve 2542 km uzunluğunda olan çukurun derinliği 10.994 metredir. Yani Everest Dağı’nın üstüne Uludağ’ı ekleyip ters çevirebilseydik, Mariana Çukuru’na sığdırmak mümkün olabilirdi. Deniz yüzeyinden bir kiloluk metali attığımızda, deniz tabanına ulaşması yaklaşık olarak 1 saat sürmektedir. Bu inanılmaz derinlikte dahi, bazı yaşam formlarının varlığı tespit edilmiştir. Burada yaşayan bazı balık türlerinin yüzlerce yıl hayatta kalabileceği düşünülmektedir.

5- Büyük Sahra Çölü

Afrika Kıtası’nın kuzeybatısı ve orta bölümünde yer alan Büyük Sahra Çölü, 9.000.000 km² alanıyla Dünya’nın en büyük ‘sıcak’ çölüdür. 11 Afrika ülkesini kapsayan ve Afrika Kıtası’nı doğu- batı ekseninde baştan başa geçen çöl, Atlas Okyanusu kıyılarından Kızıldeniz’e kadar uzanmaktadır. Çöl devasa boyutlarıyla Dünya karalarının %5’lik bir bölümünü kaplamaktadır. İçinde farklı yer şekillerini barındıran Sahra’nın düşünülenin aksine sadece beşte birlik bölümü kumlarla kaplıdır. Diğer yerleri kaya ve molozlardan oluşmaktadır. Büyük Sahra Çölüne ilk kez kar 1979 yılında yağmıştır.

6- Tambora Yanardağı

   2850 metre yüksekliğe sahip Tambora Dağı, Endonezya’nın Sumbawa Adası’nda bulunuyor. Tambora tüm dünyada 1815 yılında yaşanan rekor patlamasıyla biliniyor. Patlama esnasında tahmini olarak 160 km³ lav püskürmüş,  patlamanın yarattığı ses 2000 km uzaklıktan duyulmuştur. Bu felaket esnasında 11.000 kişi hayatını kaybetmiş, takip eden süreçte bölgeyi kaplayan volkanik kül yüzünden oluşan kıtlık nedeniyle 70.000’den fazla insan yaşamını yitirmişir. Patlama yüzünden, 1816 yılında iklimde anormallikler yaşanmış, atmosfere karışan volkanik kül yüzünden küresel sıcaklık 1 derece düşmüştür. 1816 Kuzey Yarımküre’de “Yazsız Yıl” olarak tanımlanmıştır.

7- Hazar Denizi

   İsmini Kafkaslar bölgesinde hüküm süren Türk kağanlığı Hazarlar’dan alan Hazar Denizi, Dünya’nın en büyük gölüdür. Kapladığı alan ve büyük su hacmi sayesinde deniz olarak adlandırılmaktadır. Kuzey- güney yönünde 1210 km uzunluğa sahipi olan Hazar Denizi’nin genişliği 210 ile 436 km arasında değişmektedir. Kıyılarının toplam uzunluğu ise 6400 kilometreyi bulur. Azerbaycan, İran, Kazakistan, Rusya ve Türkmenistan ile kıyısı bulunmaktadır.  Şiddetli buharlaşma nedeniyle Hazar Denizi’nin su seviyesi, okyanusların 28 metre altındadır. En derin noktası 1025 metredir.

8- Grönland

   Danimarka’ya bağlı özerk bir bölge olan Grönland, 2.166.000 km²’lik alanıyla Dünya’nın en büyük adasıdır. ‘Karlar Ülkesi’ olarak bilinen adanın %81’lik bölümü buzlar ile kaplıdır. Üzerindeki buz tabakasının genişliği 3 km’yi bulur. Devasa bir alan kaplamasına rağmen adada sadece 57.000 kişi yaşamaktadır. Kuşkusuz bu durumun en büyük sebebi aşırı düşük sıcaklıklar ve adanın kuru iklimidir. Sıcaklıklar yazın bile -7 derece civarında seyretmektedir. Dünya’nın en büyük koruma altındaki doğa alanı ve ulusal parkı olan Kuzey Greenland Ulusal Parkı’da adada bulunmaktadır. 29 ülkenin yüzölçümünden büyük olan park, 972.000 kilometrekare alana sahiptir.

9- Lut Çölü

   Çöller dünyanın en sıcak noktalarıdır. İran’ın güneybatısında yer alan Lut Çölü ise bu alanda rekoru elinde bulunduruyor. 2005 yılında bir NASA uydusu Lut Çölü’nün yüzeyinde 71 derecelik sıcaklık kaydetti. Bunun ya sıra 2004, 2005, 2006, 2007 ve 2009 yıllarındada Dünya üzerindeki en yüksek sıcaklıklar  yine bu bölgede ölçülmüştür. Güneşin ve kuzeybatı rüzgarlarının etkisiyle, büyük kum kütleleri kumul zinciri oluşturur. 480 km uzunluk ve 320 kilometre genişliğe sahip çöl, 2016 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi’ne alınmıştır.

10- Antartika

   Dünya’nın en soğuk bölgesi Antartikadır. 10 Ağustos 2010 tarihinde  meteoroloji uyduları termal alıcılar ile Antartika’nın tam merkez noktasında -93,2 derecelik bir sıcaklık ölçümü yaptı. Bundan önceki rekor, 21 Temmuz 1983 tarihinde -89,2 derece ile yine Antartika’da yer alan Rus üssü Vostock’ta tespit edilmişti. Dünya’nın en büyük ‘soğuk’ çölü olma özelliğine de sahip Antartika, 14.000.000 km²’lik bir alana sahiptir. Antartika’nın sadece %1’lik alanı buzsuzdur. ‘Antartika Vahası’ olarak adlandırılan bu bölgeye yaklaşık 2 milyon yıldır kar ve yağ-mur yağmadığı düşünülmektedir. Dünya’da ki temiz suyun %70’ini barındıran kıta buz oranınında %90’nına ev sahipliği yapar.